2019 senesine başlarken hassas bir yıl olacağını tahmin ediyorduk. Ancak sektör olarak bugüne kadar her zaman bardağın dolu tarafına bakmaya gayret gösteren bir yaklaşım içinde olduk. Pazardaki ekonomik ve konjonktürel gelişmelere göre zayıf başlayan 2019 yılı, 2. yarı yılda devletimiz tarafından alınan önlem, teşvik ve faiz kampanyaları ile beraber toparlanma sürecine girdi. Sektörümüzün umutlarını tazeleyen bu düzenlemeler ve özellikle senenin son 2 ayında ortaya çıkan pozitif görünüm neticesinde araç alımları bir miktar ivmelendi. Normal olarak gördüğümüz 1 milyon adetlik satış sayılarından sonra 2018 senesinde 620 bin adetlere gerileyen toplam pazar, bu sene ise 470 binler civarında kapanacak.
Toyota olarak baktığımızda ise pazar hissemizi artırdığımızı görüyoruz. Bu çoğalışta her binek modelimizin bir hibrit versiyonu olmasının çok büyük katkısı oldu. Bu seneyi 25 bin adet seviyesinde kapatacağız.
Otomotiv sektörünün bir dizi sıkıntı yaşamaması için senelik minimum satış sayısının 600 bin seviyelerinin altına inmemesi gerekiyor. Bu sayıların altındaki satışlar Türk ekonomisinin lokomotif sektörlerinin başında gelen otomotiv sektöründe bir dizi sıkıntıya neden oluyor. Mevcut koşullarda; otomobil satışlarını etkileyen iki esas etmen olduğunu görüyoruz. Bunlardan biri kur öbürü faiz oranları. Kurlar, araçların maliyetinden yola çıkarak doğal olarak fiyatını belirliyor. Ayrıca müşteriler ülkemizde otomobil alımında kredi kullanmayı tercih ediyorlar. Böyle olunca; otomobil alımında kredi faiz oranlarının asıl önemi ortaya çıkıyor. Bu durumda; kredi faiz oranlarının yüzde 1’ler ve altında olması müşterilere cazip bir olanak yaratıyor.
Bunun yanında ayrıca vergilendirme sistemimizi de konuşmamız gerekiyor. Tüm dünyada uygulanan sistemler araştırılarak ve otomotivin 5-10 sene içinde gideceği yöne bakılarak bir vergi sistemi ortaya konulmalı diye düşünüyorum. İlk bakışta çok güçmüş gibi görülebilir. Ancak akademik çalışmalar yapılarak, yurt dışındaki örnekler araştırılarak, hepsi belirli formüllere dayandırılarak en adil sistemin getirilmesi muhtemel.
Vergi oranlarının yüksek olduğu ortada ancak bu vaziyete bir başka açıdan da bakmamız gerekirse, vergi sisteminizin dünyayla uyumlu olmadığı ortada. Motor hacmine dayalı bir vergi sistemi artık dünyada terk edilmişi bir sistem olarak duruyor. Dünyanın birçok ülkesinde ve özellikle Avrupa’da vergilendirme motor hacmi yerine CO2, NoX ölçüm değerleri ve yakıt tüketimi üzerinden alınıyor. Bu sistem teknolojinin de önünü açan güncel bir sistem. Dünyada otomotiv teknolojisi apayrı bir yöne giderken, bizim de vergi sistemimizi, teşvik ve ihale uygulamalarımızı, artık bu 1.6 altı/üstü ‘saplantısından’ kurtarmamız acilen gerekmektedir.
Eskiden, bir otomobil 1.6 litre üzerinde bir motor hacmine sahipse, “lüks” araç olarak kabul edilmekteydi, vergi uygulamaları da buna göre tertip edilmişti. Lüks olarak tabir edilen hemen hemen tüm markaların 1.6 motor alternatifi oluştu, uzun seneler süresince de bu “lüks” markalar, düşük vergi diliminden yararlanarak otomobil satmaya devam ettiler. Eskide kalan 1.6 motor saplantımızdan kurtulmamızın zamanı geldi. Özellikle de 2021 yılında Avrupa’daki yeni emisyon regülasyonu da devreye girince, birçok otomotiv şirketi, daha değişik motor alternatifleri ile araçlarını sunacaktır.
Tüm bu gelişmeleri göz önüne almamız ve konjonktürel koşulların da aynı olduğunu düşünürsek 2020 senesinde ülkemizdeki toplam otomotiv pazarının 550 bin adet civarında olacağını tahmin ediyorum. Toyota olarak 2020’deki satışlarımızın da seneyi 39 binler seviyesinde kapatacağını öngörüyorum.
Ali Haydar Bozkurt
CEO
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş.
